در پی آغاز حملات سازمان یافته و تجاوزکارانه به خاک جمهوری اسلامی ایران از تاریخ ۲۳ خرداد ماه ۱۴۰۴ از سوی رژیم صهیونی که به مدت ۱۲ روز بخشهایی از زیرساختهای راهبردی کشور ،از جمله تاسیسات هستهای، مناطق مسکونی و مراکز حساس مورد هدف قرار گرفتند، کشور با شرایط اضطراری مواجه گردید. شهادت شماری از دانشمندان هستهای، فرماندهان عالی رتبه و شهروندان عادی همچنین بروز آسیبهای زیرساختی اثرات چند وجهی و گستردهای بر بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی بر جای گذاشت .
در این بین ،صنعت گردشگری به عنوان یکی از حساسترین و شکنندهترین بخشهای اقتصادی و فرهنگی کشور ،از نخستین حوزههایی بود که در معرض آسیبهای جدی قرار گرفت. حذف تقاضا برای سفرهای ورودی، لغو تورهای بین المللی، توقف رزروهای خارجی در هتلها، لغو کلیه پروازهای داخلی وخارجی و تجدید فضای روانی ناشی از پروژه” ایران هراسی” رسانههای بینالمللی به ویژه غربی از مهمترین پیامدهای فوری این وضعیت بر حوزه گردشگری بوده است. محورهای کلیدی تحلیل
/جایگاه گردشگری در فضای بحرانهای نظامی و امنیتی صنعت گردشگری بیش از آنکه با واقعیات میدانی امنیتی سنجیده شود، تحت تاثیر ادراک عمومی و روایتهای رسانه قرار میگیرد .در شرایط جنگی اخیر، علی رغم حفظ نسبی ،نظم عمومی و مدیریت موفق بحران دراستانها، روایتهای رسانههای خارجی بر ناامن سازی ذهنی مخاطبان بینالمللی تمرکز داشته است.
/ نقش بحران در تشدیدپروژه ایران هراسی
فضای تنش نظامی، فرصت مناسبی برای باز تولیدو تقویت روایتهای خصمانه علیه ایران فراهم ساخت.در سالهای گذشته پروژه ایران هراسی با اهداف اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیکی به دنبال ضربه زدن به تصویر بین المللی ایران به ویژه در حوزه گردشگری بوده است. در جریان جنگ و تجاوز اخیر ،این پروژه با شدت بیشتر فعال گردید.
/ الزام باز تعریف تاب آوری گردشگری در شرایط نوین حوادث اخیر، بار دیگر بر ضرورت تدوین و پیادهسازی راهبردهای تاب آوری گردشگری، تاکید دارد. موارد زیر از جمله ضرورتهای راهبردی در این زمینه هستند:
طراحی ساز و کار مدیریت بحران گردشگری در سطوح ملی و استانی
تعریف پروتکلهای ایمنی و اطلاع رسانی گردشگری در شرایط اضطراری
تقویت دیپلماسی گردشگری و ارتباط فعال با سفارتخانهها و رایزنان فرهنگی
آموزش تخصصی فعالین گردشگری برای مواجه با بحران های نظامی و امنیتی
/ ضرورت بازسازی اعتماد عمومی بین المللی
بازسازی چهره بین المللی ایران به عنوان کشوری با ثبات، مهمان نوازو برخوردار از ظرفیتهای گسترده فرهنگی و طبیعی، نیازمند اتخاذ سیاستهای فعال رسانهای، تنظیم روایت ملی، استفاده هوشمند از ظرفیت ایرانیان و بهرهگیری از ابزارهای نوین اطلاع رسانی
در پایان اینکه، صنعت گردشگری ایران به رغم تمامی ظرفیتها و پتانسیلهای منحصر به فرد خود، در شرایط تنشهای نظامی، بیش از پیش نیازمند راهبردهای چند لایهای برای حفظ و بازسازی پایداری عملکردی و ذهنی است.
لذا پیشنهاد میشود؛
کارگروه ملی” مدیریت بحران و تاب آوری گردشگری” با مشارکت نهادهای ذیربط و بخش خصوصی
تشکیل گردد.
بستههای حمایتی ویژه برای تداوم فعالیت فعالان گردشگری در مناطق تحت تاثیر تدوین شود .
و نهایتاً، نقشه راه رسانه ای- دیپلماسی گردشگری در دوران بحرانهای فرامرزی طراحی و اجرا شود.
ایران، سرزمین صلح دوستی و تمدن، شایسته آن است که در پرتو مقاومت ملت بزرگ، تصویر حقیقییاش را در جهان حفظ و بازسازی نماید
.دکترمهران حسنی کارشناس ارشد گردشگری عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران