سال 1404 شمسی با تقارن فرخنده ای آغاز می شود ، نوروز باستانی ، جشن حیات و طراوت طبیعت ، همزمان شده است با ماه مبارک رمضان ، ماه ضیافت الهی و پالایش روح ، این همزمانی ، فرصتی ارزشمند برای پاسداشت هر دو عید یعنی عید طبیعت و عید عبودیت است به گونه ای که هم حرمت رمضان حفظ شود و هم سنت های کهن نوروز پاس داشته شود . نوروز جشن کهن ایرانی ، ریشه در تاریخ و هویت این سرزمین دارد و در سطح جهانی نیز به عنوان میراث معنوی ثبت شده است . سفره هفت سین ، دید و بازدید های خانوادگی ، خانه تکانی و سفرهای نوروزی از جمله آداب دیرینه ای است که نشان از شور و نشاط اجتماعی دارد . این مناسبت ، فرصتی برای تحکیم پیوندهای خانوادگی و اجتماعی است و مردمان ایران زمین قرن هاست که این عید را باشکوه خاصی گرامی می دارند ، چون جشن نوروزی با مفاهیمی همچون پاکی ، نوزایی ، صلح و همبستگی اجتماعی عجین شده اند . ماه رمضان ، ماه رحمت ، مغفرت و تزکیه نفس است . مسلمانان سراسر جهان در این ماه با روزه داری و عبادت ، به پالایش روحی پرداخته و از سفره گسترده رحمت الهی بهره می برند . در این ماه صله رحم ، کمک به نیازمندان ، تقویت معنویت و توجه به ارزش های اخلاقی در جامعه پررنگ تر می شود . همزمانی نوروز و رمضان را می توان با برنامه ریزی مناسب ، ضمن رعایت حرمت روزه داران ، از زیبایی های هر دو مناسبت بهره برد . چنانچه در همین زمینه مقام عالی وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی با عبارت “در نوروز امسال شئونات اسلامی باید رعایت شود “ بر این موضوع تاکید داشتند . چرا که نوروز همواره با ارزش هایی چون پاکیزگی ، احسان و نیکوکاری همراه است که این سنت ها با روح ماه مبارک رمضان عجین شده است . در واقع نوروز امسال ، فرصتی برای بازآفرینی سبک زندگی ایرانی – اسلامی است ، سبکی که هم شادی و هم عبودیت را در بر دارد ، و نیز فرصتی برای تلفیق گردشگری با معنویت و حفظ حرمت ماه رمضان فراهم آورده است . نوروز و رمضان هر دو مفاهیمی مشترک از تغییر ، تحول و نوشدن را در خود دارند . نوروز با آغاز سال جدید ، نشان دهنده تجدید حیات طبیعت و فرصتی برای خانه تکانی دل ها و روابط انسانی است ، همچنین ، رمضان ماه تزکیه نفس ، بازگشت به معنویت و فرصتی برای تحول روحی و اخلاقی به شمار می آید . در فرهنگ ایرانی ، این دو رویداد انسان را به نو شدن در جسم و جان ، درونی و بیرونی ، فردی و اجتماعی دعوت می کنند ، نوروز با تمیزی و طراوت طبیعت و خانه ها ، و رمضان با پالایش درونی از ناپاکی های روحی هر دو بر ضرورت امادگی برای یک آغاز جدید تاکید دارند . همزمانی نوروز 1404 با ماه مبارک رمضان ، رویداد کم نظیری است که فرصت ویژه ای برای رونق گردشگری مذهبی به ویژه در استان مازندران فراهم می آورد . این استان با عنوان دیار علویان ، دارای پیشینه ای غنی و اماکن مذهبی ، آئین های سنتی و فرهنگ دینی است . همزمانی این دو مناسبت ، امکان پیوند معنویت رمضان با سنت های نوروزی را ایجاد کرده و فرصتی برای جذب گردشگران مذهبی و فرهنگی فراهم نموده است . بنابراین ، مازندران به عنوان استانی ، که هم مقصد برتر گردشگری کشور و هم دارای جایگاه ویژه ای در فرهنگ شیعی است ، می تواند با برنامه ریزی صحیح در ستاد اجرایی خدمات سفر استان و در قالب برنامه های نوروزگاهی که وزیر محترم میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی نیز بر برگزاری نوروزگاه ها ، با احترام و حفظ شئونات ماه مبارک رمضان ، تاکید داشتند ، از این همزمانی برای جذب گردشگران مذهبی بهره ببرد . دیار علویان ، به عنوان یکی از قطب های مذهبی کشور ، دارای اماکن مقدس ، مساجد تاریخی ، امامزادگان متعدد و آئین های مذهبی خاص رمضان در سطح استان است که می توانند میزبان گردشگران مذهبی و فرهنگی باشند . لذا برای بهره گیری از این فرصت ، باید اقدامات موثری از قبیل معرفی و تبلیغ اماکن مذهبی با تولید محتوای چند رسانه ای شامل فیلم های کوتاه ، گزارش های تصویری و بروشورهای راهنما و همکاری با رسانه ها و شبکه های اجتماعی برای معرفی ظرفیت های مذهبی استان به گردشگران نوروزی ، راه اندازی اپلیکیشن های گردشگری مذهبی که شامل اطلاعات اماکن مورد نظر ، برنامه های فرهنگی و … با مدیریت ستاد سفر می تواند ، صورت گیرد . در همین راستا ، تجهیز و بهبود امکانات رفاهی در اماکن مورد نظر ، از جمله پارکینگ ، سرویس های بهداشتی و … ، افزایش خدمات راهنمای زائران در اماکن مذهبی و راهنمایان در مساجد تاریخی برای آشنایی بیشتر گردشگران با تاریخ و اهمیت این مکان ها و همچنین ایجاد بسته های گردشگری ترکیبی که شامل زیارت ، بازدید از جاذبه های طبیعی و تجربه آیین های محلی و مذهبی باشد ، می تواند انگیزه بیشتری را در گردشگران ایجاد نماید . در پایان اینکه ، این تقارن ، می تواند موجب افزایش بازدید از اماکن مذهبی ، تقویت فعالیت های فرهنگی و ایجاد تجربه ای متفاوت و معنوی برای گردشگران شود . بنابراین با برنام ریزی دقیق ، همکاری دستگاهها و نهادهای متولی فرهنگی ، مذهبی و گردشگری که در ستاد سفر استان ، عضویت دارند ، با اجرای ابتکارات خلاقانه ، می توان نوروز 1404را به نقطه عطفی در رونق گردشگری مذهبی مازندران تبدیل کرد ، سفرهای نوروزی که در آن ، زائران و گردشگران ، هم از طیعت مازندران لذت ببرند و هم تجربه ای معنوی و فرهنگی به یاد ماندنی از دیار علویان به عنوان محصول سفرشان به سوغات ببرند .
دکتر مهران حسنی
دبیر و نائب رئیس انجمن گردشگری پایدار سبز مازندران
عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران
پژوهشگر حوزه گردشگری
