دکتر مهران حسنی
دبیر و نایب رئیس انجمن گردشگری پایدار سبز مازندران
عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران
مازندران، سرزمینی کهن با تاریخ و فرهنگ غنی است، که در جای جای آن می‌توان این تمدن کهن را در اقوام و طوایف با فرهنگ و آداب و رسوم متعدد نظاره‌گر بود؛ ضمن اینکه هر یک، دارای پیشینۀ تاریخی مختص به خود هستند.
استان ما با ویژگی‌های خاص اقلیمی و طبیعی، از جنبه‌های فرهنگی و مذهبی نیز دارای خصوصیت ممتاز و منحصر به‌فرد است و آن نیز، استقرار اولین حکومت شیعی در ایران در سال243هجری شمسی و مصادف با روز14 آبان ماه در منطقه صالحان نوشهر است.
این واقعه تاریخی که به عنوان نقطه عطفی در تاریخ اسلام و تشیع محسوب میشود در نامگذاری روز ملی مازندران ملاک عمل قرار گرفت.
در واقع، هدف از نامگذاری استانها و شهرها به یک عنوان خاص، افزون بر پاسداشت واقعه و یا هر موضوع دیگری که علت نامگذاری شد و از طرق مختلف نظیر برگزاری جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، نشست‌های تخصصی، اجرای نمایش‌های صحنه‌ای، آیینی و خیابانی، نمایش فیلم، ارائه تخفیفات قیمتی در برخی اقلام فرهنگی از قبیل بلیط سینما، موزه‌ها و….، گرامی داشته میشود، دیدگاهی توسعه‌ای مد نظر است.
به عبارتی، یکی از مهمترین اهداف این امر، توجه به رویکرد توسعه‌ای مناطق نامگذاری شده در حوزه‌های دارای قابلیت اعم از صنعت، کشاورزی، گردشگری و…، بر اساس تنوع محصولاتشان با هدف برند‌سازی است، که بر پایه برنامهریزی هدفمند و سازماندهی شده توسط دولت و مشارکت بخش خصوصی، ترسیم مسیر و یا ارتقاء توسعه و نحوه عملیاتی نمودن را بر حسب استراتژی‌هایی مشخص، اجرایی شود.
به موجب آنچه که وصف آن گذشت، در سند آمایش استان مازندران، توسعه استان بر پایۀ توسعه توامان در بخش‌های کشاورزی، صنعت، گردشگری و خدمات بازرگانی خارجی است. بنابراین روز مازندران فرصت مغتنمی جهت پرداختن به عناصر توسعه استان است، لذا در این یادداشت به صنعت گردشگری به عنوان یکی ازارکان مهم توسعه پرداخته میشود.
مازندران با برخورداری از تاریخ و فرهنگ غنی، جاذبه‌های طبیعی و مناظری بی‌بدیل، اکوتوریسم و ژئو‌توریسمی منحر به فرد است، که بهره‌مندی مطلوب و مناسب‌تر از این ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی نیازمند برنامهریزی سازمان‌یافته است که بتواند میزان بهره‌وری این منابع و ظرفیت‌ها را ارتقاء داد و با حمایت جدی از فرهنگ، هویت و میراث سنتی، حفظ و پیشرفت میراث فرهنگی و تاریخی، ترویج هنرها و صنایع دستی، ارزش افزوده در آنها ایجاد و برای گردشگران این امکان را فراهم کرد که با فرهنگ بومی استان ارتباط عمیقتری برقرار کنند.
در ارتباط با بخشی از توسعه گردشگری استان مازندران که به عنوان مجموعه و نظامی از عناصر به هم پیوسته و در تعامل باهم و در قالب عناصر زیرساختی و در فرایند توسعه گردشگری می‌توانند نقشی حیاتی ایفا کنند، می‌توان به مواردی چون ارتقاء بنیان‌های اقتصادی و اجتماعی مناطق گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات در راستای گردشگری الکترونیک برای معرفی و ایجاد شناخت، بازاریابی و تبلیغات، گردشگری مجازی و…، بهبود سیستم حمل و نقل عمومی، ایجاد و تقویت روابط بین‌الملل و تحریک تقاضای کشورهای هدف گردشگری خارجی استان، داشتن سند جامع علمی و اجرایی گردشگری و…، اشاره کرد.
بنابراین در مدیریت برنامهریزی گردشگری باید به موارد پایه‌ای و زیربنایی که دیگر موضوعات در حوزه اجرا و عملیات وابستگی مستقیم و غیر مستقیم به آنها دارد، توجه لازم را معطوف داشت؛ این موارد عبارتند از:
- اولویت‌بخشی به توسعه گردشگری مردم و عرضه محور
*نگرش و بینش علمی و اجرایی به صنعت گردشگری به عنوان صادرات نامرئی در کنار فعالیت‌های بازرگانی و تجارت خارجی
برنامهریزی جامع در سامانه‌گذاری سخت‌افزاری و نرم‌افزاری صنعت گردشگری
*نگرش تخصص‌گرایانه به صنعت گردشگری در به‌کارگیری نیروی انسانی و رویکرد حمایتی نسبت به سرمایه‌های انسانی، خلاقان و مبتکران این صنعت
*همراه‌سازی و همگرایی سایر دستگاههای مرتبط، به ویژه دستگاه‌ها و نهادهای احصا شده دارای تکالیف واحکام در سند راهبردی توسعه گردشگری کشور( با برش استانی) جهت دستیابی به موفقیت با خرد جمعی در صنعتی که آن‌را فرابخشی، فراگیر، بین بخشی و موتور محرکه برای بهبود کسب و کار و توسعه پایدار توصیف می‌کنند
*باور و اعتقاد به مزیت‌های سرمایه‌گذاری در گردشگری، به عنوان صنعت زود‌بازده، کم‌هزینه و مولد اشتغال و درآمد مناسب به نسبتِ دیگر صنایع
*بهره‌گیری از اندیشه‌ها و تفکرات متخصصان و مجربان این حوزه در اتاق فکر تخصصی و هم‌اندیشی واقعی و ایجاد شبکه‌ای قدرتمند و کارآمد در زنجیره ارزش خدمات گردشگری و نیز شناسایی چالش‌ها و فرصت‌ها(واقعی) برای شکل‌گیری استراتژی‌های موثر در راستای توسعه پایدار در رسته‌های مختلف کسب و کار گردشگری استان
*توجه ویژه به انواع رویدادهای گردشگری و تدوین تقویم گردشگری به عنوان ابزاری مهم برای ایجاد انگیزه در تولید سفرهای بیشتر داخلی خاصه در ایام غیر پیک سفر و در صورت برنامهریزی درست در تولید محتوا و اجرای جذب گردشگران از کشورهای هدف گردشگری به‌ویژه کشورهای با اشتراکات فرهنگی
- اولویت دادن به شناسایی و معرفی مناطق ناشناخته و کمتر شناخته شده در حوزه گردشگری با هدف افزایش مقاصد گردشگری و ایجاد پراکندگی در مقاصد جهت توزیع عادلانه جمعیت گردشگر و درآمد حاصل از حضورآنها در مناطق مختلف که از اثرات آن، تمایل و رغبت به سرمایه‌گذاری( خرد و کلان) توسط صاحبان سرمایه در این مناطق مستعد است
- تمرکز بر داشته‌های موجود در صنعت گردشگری استان به منظور ارتقاء زیرساختها
- توجه جدی به حفظ و احیاء بافت‌های اصیل روستایی برای ترویج گردشگری روستایی با هدف حفظ مواریث معنوی( معماری، پوشاک، غذا، و…) و جلوگیری از مهاجرت و ایجاد بستر مهاجرت معکوس.
1403/08/18
