دکتر مهران حسنی
دبیر و نایب‌رئیس انجمن گردشگری پایدار سبز مازندران
و عضوانجمن متخصصان گردشگری ایران
در آستانه روز جهانی جهانگردی (27سپتامبر برابر با پنجم مهرماه) قرار داریم که سازمان ملل متحد به منظور افزایش آگاهی و شناخت مردم از نقش گردشگری در جامعه جهانی و تاثیرات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن در سال 1980این روز را نامگذاری و هر ساله نیز شعاری را مشخص می‌کنند.
به دلیل اهمیت این صنعت خدماتی، در ایران هفته گردشگری تعیین و برنامه‌های متعددی در گرامیداشت این روز طی یک هفته در سطح کشور برگزار میشود.
بنا‌به تعریف سازمان جهانی توریسم، گردشگری به فعالیت‌های افرادی اطلاق میشود که به مکان‌هایی سفر می‌کنند که بیرون از محیط عادی خودشان است، به مدت حداقل 24ساعت و کمتر از یک‌سال پیوسته برای اهداف تفریحی، تجاری و یا سایر اهداف در آنجا اقامت می‌کنند.
سیاست‌های گردشگری نیز مجموعه‌ای از قوانین و مقررات، اهداف ترویجی، دستوری و توسعه‌ای، همچنین استراتژی‌های شکل‌دهنده چارچوبی هستند که بر تصمیمات فردی و جمعی توسعه گردشگری به صورت مستقیم تاثیرگذار بوده و فعالیت‌های روزانه در داخل یک مقصد براساس آن انجام میشود.
ایران کشوری‌ست با‌قابلیت‌های بسیار بالا جهت جذب گردشگران خارجی اعم از فرهنگی، تاریخی، طبیعی، زیارتی، سلامت، ماجراجویانه، ورزشی و…، که می‌تواند در جایگاه برتر و اولویت‌های اقتصادی کشور قرار گیرد.
ولی فضای”ایران‌هراسی”متاسفانه سالیانِ متمادی‌ست که در خارج از مرزهای کشور از سوی کشورهای متخاصم از طرق مختلف ایجاد شده است که دکتر صالحی وزیر محترم گردشگری نیز یکی از سیاست‌های مهم و برنامه پیگیرانه‌اش را رفع “ایران‌هراسی” اعلام کردند.
قطعاً هر دولتی به عنوان متصدی دیپلماسی کشور، وظیفه دارد علاوه بر توجه به مسائل دیپلماسی عمومی، تسهیلاتی برای گردشگران خارجی فراهم کند. از مولفه‌های اثربخش در توسعه صنعت گردشگری، گسترش و تعمیق روابط بین‌المللی، با‌کشورهای هدف گردشگری بویژه با کشورهای گردشگر‌فرست است.
دستگاه دیپلماسی کشور با همکاری وزارت گردشگری و سایر دستگاههای دست‌اندر‌کار گردشگری با به خدمت گرفتن سیاست خارجی فعال در راه نیل به اهداف دیپلماسی گردشگری در فضاسازی توسعه گردشگری خارجی می‌تواند گام‌های اساسی بردارد.
همزمانی شروع کار دولت چهاردهم و سکانداری وزارت گردشگری توسط دکتر صالحی امیری که شخصی اندیشمند و باتجربه است با روز جهانی جهانگردی و محور قرار گرفتن “دیپلماسی گردشگری و صلح” به عنوان شعار سال از سوی سازمان جهانی توریسم، با تاکید بر جایگاه و اهمیت و نقش بارز و صلح‌جویانه گردشگری در بین ملت‌ها و به تبعیت از آن، میان دولت‌ها را حسن اتفاق دانسته و با توجه به اینکه رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران در اولین نشست خبری خود بر صلح‌طلبی دولتش با‌عبارت «خود را برای سفر آمریکا آماده میکنیم تا بتوانیم از حقوق مردم کشور دفاع کنیم. ما صلح‌طلب هستیم نه جنگ‌طلب » تاکید کرد، رویکرد صلح‌طلبانه ایران را بستر تازه‌تری برای توسعه گردشگری کشور می‌دانیم.
بخشی از گردشگری معطوف به امکانات و تسهیلاتی نظیر اسکان، غذا، حمل و نقل، منابع انسانی آموزش‌دیده و مجرب، کیفیت ارائه خدمات، جاذبه‌ها و …، است. ولی بخش مهم و تاثیرگذارتر، رسالت آن یعنی اعتلا‌بخشی و اصیل‌بودن است که نشان‌دهنده خصایص مهمان‌نوازانه، کریمانه و صلح‌جویانه مردم شریف، با‌اصالت و مهمان‌نواز ایران اسلامی است.
لذا برای محو فضای مسموم ایجاد‌شده در اذهان گردشگران خارجی که از آن با “ایران‌هراسی” نام برده میشود، نیازمند همت مضاعف و عزم راسخ و قرار گرفتن گردشگری در اولویت‌های اصلی سیاست‌گذاری کلان دولت به‌ویژه دستگاه دیپلماسی کشور و بنیان‌نهادن ارزشی مشترک در سایر دستگاههای مرتبط و تدوین و اجرای راهبردها و نمایاندن چهره اصیل و واقعی ایران عزیزِ برخوردار از تاریخ و تمدن چندین هزار ساله هستیم تا جذب گردشگران خارجی به معنی واقعی کلمه احیاء شود.
در این راه دشوار، همیاری بخش خصوصی و سازمانهای مردم‌نهاد به عنوان ذینفعان اصلی، توانمند و متخصص و بازوان اجرایی در کنار دولت به عنوان مشاوران متعهد را نباید نادیده گرفت.
از آنجایی‌که هر ساله شعار سال سازمان جهانی توریسم براساس مقتضیات و شرایط حاکم بر دنیا تعیین میشود و کشورهای عضو نیز متعاقباً برنامه‌هایشان را براساس آن تدوین می‌کنند، بنابراین فضا و فرصت مغتنمی برای توسعه گردشگری بین‌المللی با دیگر کشورهای مورد اشاره با‌تاکید بر اینکه دیپلماسی گردشگری علاوه بر بهبود‌بخشی تصویر یک کشور، تاثیر مستقیمی بر امور اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دارد، به وجود آورده، چرا که گردشگری و تجربه گردشگر، عرصه پرنفوذ تمایز‌یافتگی را در اذهان عمومی ملت‌ها به نمایش می‌گذارد.
1403/06/28
