به نام خداوندجان وخرد
گردشگری غذاوقابلیت مقصدسازی سفردرمازندران
گردشگری غذایک فعالیت عمومی وهمه جانبه است وتمامی جنبه های غذاازدستگاه های فروش خودکاروفروشنده های دوره گردگرفته تارستوران های لوکس درجه یک راپوشش می دهدوهرکسی که به هرشکلی باغذاسروکاردارد،قسمتی ازاین صنعت محسوب می شود.(ویکی پدیا-دانشنامه آزاد)
انجمن جهانی سفروغذادر۱۸آوریل ۲۰۱۹ این روزرابه نام گردشگری غذا نامگذاری کرد.(برابربا۳۰فروردین سال جاری درایران)
گردشگری دردنیابرمبنای سه معیاراصلی طبقه بندی می شود:قلمروجغرافیایی،اًثرات (گردشگری انبوه وجایگزین)وبرمبنای ماهیت که می تواندبراساس فرهنگ،رویداد،معماری،جنگ و……باشد.گردشگری غذااززیرشاخه های گردشگری فرهنگی ومواریث معنویاست وغذایکی ازعناصراصلی سفروبراساس اعلام سازمان جهانی توریسم یک سوم ازهزینه های سفررابه خوداختصاص ودرهرنوع ازفعالیت های گردشگری ازاین جایگاه واهمیت برخوردارهست.همچنین تنوع دربافت فرهنگی-اجتماعی جامعه بسترمناسبی رابرای فعالیت های خلاقانه درنسل سوم گردشگری که ازآن به نسل خلاق نام برده می شود،ایجادمی کند،که درغذا وخوراک این قابلیت برای افرادی که دراین زمینه فعالیت دارند،فضای بدون محدویت راباتوجه به تجربه محوربودن این دوره بوجود می آورد.دوره ای پویا که مهمان درکنارمیزبان سبک زندگی،آداب ورسوم وازباورها واعتقادات آنهادرعین آگاه شدن،آموزش هم می بیند.
بنابراین غذا به عنوان جزیی ازفرهنگ محلی ورابطی برای درک بهترفرهنگ جامعه میزبان،عامل محرک درایجادانگیزه برای سفررارقم می زندودرچرخه اقتصادی جامعه محلی ایفا نقش می کند.
استان مازندران باتنوع محصولات گردشگری دربخش های تاریخی،فرهنگی ،طبیعی و…درزمینه غذاوخوراک که شامل غذا های اصلی،پیش غذاها،دسرها،نوشیدنی ها،نان وشیرینی می شود ازفراوانی وتنوع باگستره درتمام شهرها وروستاهاکه منشامواداولیه غالب غذاهای بومی ومحلی باتوجه به قدمت آنهاازطبیعت اطراف تهیه می شود،عامل فرهنگی نقاط مختلف استان نیزتاثیرگذاربوده ،ضمن اینکه اکثر غذاهادارای حکمت غذایی وبرای پیشگیری ویا کمک به درمان برخی ازبیماری هاطبخ وصرف می شوندلذاازقابلیت دراین نوع ازگردشگری لذیدوخوش مزه یعنی گردشگری خوراک برای مقصدسازی جدیدویا ارتقا مقاصد برخوردارهست. البته ازچاشنی های خاصی که درهرمنطقه ازمحصولات کشاورزی ویاجنگلی برای لذیذتروخوشمزه ترشدن وبعضا هم به عنوان مصلح غذاهاتهیه می شود،نباید غافل شد.
بابرخورداری ازاین دارایی دراستانی که ازمقاصدبرترسفرکشورمی باشد،وجمعیت چندمیلیونی رابه عنوان بازارهدف گردشگری داخلی درهمسایگی خودبه فاصله بسیارنزدیک که دربازه زمانی کوتاه سفربه آن صورت می گیرد،گردشگری غذابامحوریت غذاهای محلی این ظرفیت راداردتاعلاوه برایام پیک سفردرایام غیرپیک به عنوان گردشگری جایگزین موتورمحرکه سفربه استان حتی یک روزه باشد،وموجب رونق چرخه اقتصادی نقاطمختلف استان گردد.گرچه ذکراین نکته ضروریست که درحال حاضرتعدادی محدودی ازمراکزخدمات پذیرایی این همت وسلیقه راداشتند ،که تعدادی ازاین غذاها رادرمنوغذایی خود قرادادندوبرای مهمانان سرو می کنند.اماآنچه درگردشگری غذابایدتوجه کردانتخاب آگاهانه وهدفمند گردشگران برای استفاده ازغذای خاص درمرکز یامراکزخدمات پذیرایی هست،که خودرابه مقصدسفرتبدیل کرده است.ضمن اینکه اقامتگاه های بومگردی باتوجه به رسالتی که بعهده آنهاست،احیاگرمواریث معنوی درحوزه های مختلف ازجمله غذا های بومی محلی هستند،که علاوه برخدمات دیگری که ارائه میدهند،وباتوجه به اینکه تمام آنها درروستاهای استان فعال هستند،هریک به مقصدسفر گردشگری غذا تبدیل شوند.
درراستاترویج واحیاغذاهای محلی وتبدیل شدن به مقصد گردشگری غذاعلاوه برموضوعات فوق ازظرفیت برگزاری جشنواره هاوتورهای غذایی و…درسطوح شهرستانی،استانی ومنطفه ای بامشارکت مراکزخدمات پذیرایی،دفاترخدمات سیاحتی وجهانگردی،راهنمایان تور،موسسات آموزش گردشگری،فعالان درحوزه ارائه غذا اقدام کرد.البته موسسات آموزش گردشگری نقش بارزی درآموزش افرادیکه علاقمندبه شرکت دردوره های آموزشی آشپزی وقنادی هستند،آموزش تهیه غذاهای محلی رادربرنامه هاقراردهندتا ازنیرو های آموزش دیده درمراکزموردنیاز استفاده شود.
پایان سخن اینکه با گردشگری خوراک بامحوریت غذاهای محلی وبومی علاوه براحیا وتقویت آنها ورهاشدن ازغذاهای کلیشه ای ورشد ورونق کسب وکار
امروزه درگردشگری کشف وشناخت غذاهای جدیدبخش جدایی ناپذیرازمواردیست که غالب گردشگران درصدد تجربه آن هستند.بنابراین ازاین موقعیت استراتژیک ذینفعانی که بدنبال مزیت رقابتی بارقبادربازارمتراکم وفشرده درحوزه غذاهستند ،می توانندجهت تبدیل شدن به مقصد گردشگری غذاحسن بهره راببرند.
دکترمهران حسنی
دبیرونائب رییس انجمن گردشگری پایدارسبزمازندران
1403/1/31
