مهدی عبدالله زاده
نگاهش پر از حرف بود اما سنگینی بار اشتباهات گذشته گويي به او اجازه حرف زدن نمي دهد و دهانش را سخت بسته است، سیگارش را روشن می کند اما چه فايده حتی پک های پشت سر هم سيگار هم برای او آرامشی به همراه ندارد، حين سوال پرسيدنم چشمانش كاسه خون مي شود و می گويد:«تو را به قرآن صدای مرا به گوش همه برسان، کاش حرف پدرم را گوش داده بودم زمانی که می گفت پسرم نکن حرامه! حرام!»
حالا تمام گذشته اش در قالب يك قاب تصوير در ذهنش مرور و همين هنگام از روی صندلی بلند می شود که به دیدار چند لحظه ای پایان دهد تا خاطرات پردرد خود را بیش از این مرور نکند« زنم، بچه م ، دار و ندارم رفت هر چی داشتم تو این قمار باختم! زندگیمو باختم! کاش…» همچنان كه مي رود و از من فاصله مي گيرد اين جملات را تكرار مي كند و صحبت هايش با كاش هايي پايان مي يابد كه گذشت زمان، سوز آن را بيشتر مي سازد.
حکایت این گزارش داستان بازی با شانس است! بازی که یکسر آن دار و ندار شخص و سر دیگر کلاه گشادی است که برایشان دوخته شده! برای اینکه راه صد ساله را یک شبه بروی هم نیازی به رفتن به زیرزمین و فضاهای پرت و دور نیست و این معضل اجتماعی از دیرباز خود را خوب با این قافله وقف داده است! از دامی به نام «توتو» که همین چند سال پیش انقدر عادی شده بود که کسی به عنوان قمار به آن نگاه نمی کرد، کافی بود تا رابطی داشته باشند و برگههای شرطبندی و پیشبینیبازیهای فوتبال را از او بگیرند، بعد هم دار و ندار خود را دودستی به دامان گروهی سودجو بریزند تا در ازای آن رویا بخرند؛ اما وقتی به خودشان می ایند که همه چیز را فروخته و خرج یک تکه کاغذ کرده اند یا در حرص و جوش یکشبه میلیونر شدن طلاق گرفته و گرفتار اعتیاد شده اند.
حکایت ندانم کاری برخی که تا تهدید به مرگ هم پیش رفته! با یک جست و جوی کوتاه در گوگل با داستان های متعدد از اين دست مواجه مي شويد؛ داستان هايي چون بریدن گوش بخاطر ندادن پول یا به حراج گذاشتن مال توسط پدر برای پاس کردن چک 800 میلیون تومانی که پسر در این راه داده است.
با گذشت زمان و با کم رنگ شدن توتو، شرط بندی رنگ و بوی دیگری به خود گرفت، کافی است اینترنتی داشته باشید و البته یک فیلترشکن تا از سد سایت های مسدود شده عبور کنید و وارد یکی از همین شرطبندیهای مجازی شوید؛ ببرید یا ببازید! برای پی بردن به میزان طرفداران این بازی ها هم کافی است در خانه جدید این قمارخانه ها، تلگرام و اینستاگرام «شرطبندی» را جستجوکنید تا با صفحاتی با دنبال کننده های چند هزارتایی مواجه شوید.
«این لینک ثبت نامه، اگر خوب محاسبه کنی می تونی پولی خوبی برنده شی! البته شانس هم نقش داره! مثلا کی فکر می کرد رئال در ال کلاسیکو دقیقه 95 گل بزنه! یکسری پول خوبی به جیب زدن و یکسری هم کلی پول از دست دادن» این یکی از کامنت هایی است که در زیر پست این پیج های شرطبندی مشاهده می شود اما برای پیدا کردن کسانی که درگیر این موضوعات شده اند نیازی به جستجوی گنج نبود، تنها کافی است گوش خود را کمی تیز کنید! پیر و جوان هم نمی شناسد و همه جور قشری را درگیر کرده، از پدربزرگی که کنار بخاری فوتبال را در کنار نوه اش پیگیری می کند تا صاحب مغازه جوانی که فروش روزانه خود را در این راه هدر می دهد.
سکانس اول: شرطبندی و رویای پولدار شدن
«این لینک ثبت نامه، اگر خوب محاسبه کنی می تونی پولی خوبی برنده شی! البته شانس هم نقش داره! مثلا کی فکر می کرد رئال در ال کلاسیکو دقیقه 95 گل بزنه! یکسری پول خوبی به جیب زدن و یکسری هم کلی پول از دست دادن» این یکی از کامنت هایی است که در زیر پست این پیج های شرطبندی مشاهده می شود اما برای پیدا کردن کسانی که درگیر این موضوعات شده اند نیازی به جستجوی گنج نبود، تنها کافی است گوش خود را کمی تیز کنید! پیر و جوان هم نمی شناسد و همه جور قشری را درگیر کرده، از پدربزرگی که کنار بخاری فوتبال را در کنار نوه اش پیگیری می کند تا صاحب مغازه جوانی که فروش روزانه خود را در این راه هدر می دهد.
سکانس اول: شرطبندی و رویای پولدار شدن
«زیاد شرط بندی نکردم و خیلی زود کنار گذاشتمش» دانشجوی معماری است و در یک خانه دانشجویی با چند نفر از دوستانش زندگی و تاکید هم می کند که نامشان ذکر نشود تا راحت تر حرف بزنند«من بیشتر کازینو بازی می کردم و همش میباختم ولی بقیه روی فوتبال شرط می بندند، خیلیا بردن و خیلیا باختن، من از 2هزار تومن شروع کردم ولی وسوسه باعث شد چند صد هزار تومنی ببازم و ببرم»
کتاب ها روی هم تلنبار و خرواری از ظرف های نشسته در آشپزخانه باقی مانده بود اما آنها در گوشه ای لم داده و سرشان در موبایل بود« اولین بار اسم سایت های شرط بندی را داخل یک موبایل فروشی شنیده بودم ، صاحب مغازه با دوستش در مورد برد دیشب حرف می زد و منم مشتاق شدم، ادرس کانال را برام فرستاد و از اونجا شروع شد»
«هرکسی کازینو بازی کرد باخت ولی بازم میخوام بازی کنم، شاید بردم! مثل فیلم گاملر(قمارباز) کل زندگیشو باخته بود ولی یه بار شانس بهش رو کرد و چند صد هزار دلار بدهیشو جبران کرد!» البته شاید او این دیالوگ این فیلم را از یاد برده بود که«من یک قمارباز بدبختم که همه چیز توی اشتباه خودم غرق کردم!»
معتقد است در کازینو برنده اصلی سایت است و شرطبندی به نوعی باعث اعتیاد می شود و رها کردنش با خداست« کازینو در لحظه بازی می کنی و گرم بازی میشی، با چند تا کلیک ساده در چند دقیقه می تونی کلی پول از دست بدی البته گاهی هم تقلب میشه، مثلا این کامنت ببین طرف گفته دیروز داشتم کازینو بازی می کردم که کل پولم رفت، هرچی هم به پشتیبانی پیام دادم میگن کازینو اتوماتیکه ولی کجاش اتوماتیکه که همه میبازن!»
سوال بیشتری در این خصوص در ذهنم است اما حساسیت بازی امشب مجال صحبت را فعلا نمی دهد. گرم صحبت در مورد بازی امشب شدند و با آب و تاب خاصی از بردشان حرف می زنند« امشب نروژ با آذربایجان بازی داره، نروژ حتما میبره، چند روش ببنیدم؟ دویست؟ سیصد؟ 2 تومن چی؟ هرچی داریم ببندیم روی بردش بچه ها؟»
قیافه ها خوشحال، عزم ها جزم برای شرطبندی و مطمئن از برد و سود کلان شب« وقتی روی بازی ها شرط می بندی و بحث پول مطرح میشه حساسیت بالا میره! تا دقیقه 90 میشینی کل بازی میبینی»
در مورد نحوه شرطبندی و اصول بازی می پرسم« برای هر بازی از برد، مساوی، باخت، هر دو تیمم گل بزنند، نیمه اول چه تیمی گل می زند و نیمه دوم چه تیمی می برد و … ضریب هایی مشخص شده که اگر حدستان درست باشد پول خوبی به جیب می زنید»
لحظه به لحظه به شروع بازی نزدیک می شویم و همه شان می خواهند شانس خود را روی برد نروژ و گل زدن هر دو تیم امتحان کنند « 10 دقیقه مانده به بازی بچه ها، تصمیم بگیرید چیکار کنیم؟ تو چقدر داری؟ توچی؟!»دقایق مانده با این حرف ها سپری می شود تا بازی شروع شود.
بازی پخش زنده ندارد و جریان بازی را با موبایل پیگیری می کنند که می فهمند آذربایجان گل زده و مبهوت به موبایل خیره می شوند« مگه میشه؟ نروژ به آذربایجان ببازه؟»آنقدر بی حال و عصبی به نظر می رسند که هیچ چیزی آنهارا از روی زمین تکان نمی دهد حتی هوای سرد و پنجره باز اتاق!
هیجان بازی با گذشت زمان به نهایت خود می رسد اما خبری از گل و صدای شادی نیست که نیست، زمان می گذرد و ضریب تساوی و برد نروژ بیشتر می شود که میپرسم اگر ببازید چه می شود که یکی در این بین با صدای خفیفی می گوید« هرچی پول داریم دودستی تقدیم به صاحب سایت می کنیم، بخشکی شانس مگه میشه»
بازی در حال اتمام است و همه منتظر برد نروژ که کاش ها شروع می شود، یکی شان از روی مبل بلند می شود و شروع می کند به راه رفتن
*سیگار داری؟ اعصابم خورده
-سیگار چیه؟! بگیر بتمرگ بابا مگه چی شده
*چی شده؟ جواب بابامو چی بدم؟ پول این ترم و تمام مخارج چند ماهم داره میره! این بار به کی رو بزنم؟
– دیوونه شدی؟ پنج شیش نفریم همه چند میلیونی می بازیم نگران نباش،گل میزنه!
مات و مبهوت به دقایق باقی مانده بازی نگاه می کنند تا شاید معجزه ای شود « کاش ببریم و گرنه هرچی این چندماه بردم و پس اندازم کردم می بازم، همین فرزام امشب یه میلیون تومن می بازه بقیه نمیدونم»
سکانس دوم : پشیمانی
اتاق به سکوت می رود و تنها تیک تاک ساعت سکوت را می شکند، سنگینی اشتباه اجازه حرف زدن نمی دهد، بازی به پایان رسیده و این جمع چند نفره محو اتفاق رخ داده، یکی شان رو به من می گوید« واسه همین اومده بودی دیگه؟ با باخت امشب تو این ماه 14 میلیون باختیم ما 6 نفر! 14 میلیون تومان!»
در گوشه ای کز کرده اند و به سقف خیره« سیگار چی شد کسی سیگار داره؟ من میرم میخرم، مهدی همراهم میای؟»
قدم هایش سنگین بود و در سکوت شب با بی حوصلگی زیپ کاپشنش را بالا می کشد«میدونی چیه؟ وقتی میای دانشگاه توی شهر غریب نیاز به یک سرگرمی داری تا دوری خانواده ت فراموش کنی، اول این سیگار زهرماری بود بعد شرطبندی!»
«کاش وارد این شرطبندی نمی شدم» این را می گوید و دیگر نمی داند از چه کسی پول قرض کند، لبخند تلخی می زند و می گوید«یه سینه سوخته بدبختم که به خاک سیاه نشسته و چند میلیون پول از دست دادم، همین..»
از او در مورد نحوه اشنا شدنش با شرطبندی و اینگونه سایت ها پرسیدم «بیکار توی خونه نشسته بودم و تلگرام چک می کردم که تبلیغات کانالی با این پیام دیدم که “با ما یک قدم تا میلیونر شدن، شوق ، هيجان و اعتماد را با ما تجربه كنيد” که وارد سایت شدم و ثبت نام کردم»
کارشان را خوب بلدند و می دانند چطور قلاب را جوری در دهان طعمه بیندازند تا او خودش با جان و دل صید شود « اول کازینو بازی می کردم و حساب کاربریم ده هزار تومن شارژ کردم و بعد از بردن باختن های زیاد وقتی پولم به 50 هزار تومن رسید خواستم این مقدار برداشت کنم که بعد از 24 ساعت پول در حسابم بود و اعتمادم جلب شد! با خودم گفتم حالا که کلاهبردار نیستند در فوتبال هم شرطبندی کنم که اینجوری وارد مبالغ بالاتر شدم»
می گوید از لیگ های دسته یک المان و ایتالیا تا لیگ دسته چهار هندوستان، همه و همه در این شرطبندی بودند و اصلا پول توی همین تیم های گمنام بود« یک موضوع را هیچوقت نفهمیدم اینکه چرا وقتی 50 هزار تومن شرط می بستم پولم به میلیون می رسید ولی وقتی دو سه میلیون می بستم همیشه می باختم! همین بازی لعنتی دیدی؟ من 2 میلیون و هشتصد هزار تومن تمام پولم روی هر دو تیم گل می زنند و برد نروژ بستم ولی بد شانسی آوردم و آذربایجان برد!»
به مرحله ای رسیده بود که واژه ها و ارقام برایش بی معنی بود و بدون عذاب وجدان خاصی به لفظ می آورد«روی هم توی این دو ماه 5 میلیون تومن پول باختم و 1 میلیونش از دوستم قرض گرفتم که نمیدونم پسش بدم! اون 4 میلیونی هم که باختم پس اندازم بود»
دست ها در جیب، سیگار بر لب در حال قدم زدن است و نگاهش رو به اسمان قطع نمیشود« مهدی به نظرت میشه جایی شکایت کرد؟ مگه میشه نشه؟ پولم به تومن داخل سایت فرستادم! پول توی ایران هست و چرا کسی نیست این سایت هارو ببنده؟ کاش پولمو پس بدن…»
به خانه که رسیدیم یکسری از ناراحتی باخت به خواب و مابقی هم منتظر روشن کردن سیگارشان تا به نیکوتینش پناه ببرند« زندگی دانشجویی و دلتنگی مادر به کنار، چجوری اشتباهاتمون جبران کنیم؟ نمیدونم»
یکی هم سرش را از زیر پتو در می اورد و می گوید ما بدشانسیم و گرنه خیلی ها در همین لاتاری برنده شدند که دیگری مخالفت می کند و می گوید« قمار، شرطبندی، لاتاری، بخت ازمایی هر کوفت دیگه ای، چه فرق می کنن با هم؟! همش دروغه!»
دردهای نهفته در صحبت هایشان اجازه سوال بیشتر را نمی دهد« آدم های عجیبی هستیم، نسلی که همیشه برای رسیدن به خواسته هاش خواسته کوتاه ترین مسیر انتخاب کنه، همه چیز بدون تلاش میخوایم، پول، پیشرفت .. کسی هم حوصله سختی کشیدن ندارده و انقدر به باختن و انتخاب مسیرهای اشتباه عادت کردیم که نمیدونم چند سال دیگر چه اتفاقی میخواد پیش بیاد؟ مزد، بی زحمت نمیشه! اینو تیتر کن»
امیدوار به رویاهای پوشالی
چراغ هارا خاموش می کنند تا شاید به خواب بروند، سرها به زیر پتو می رود و تنها نور اتاق روشنایی کم رنگ گوشی هاست که شاید تلخ ترین روشنایی ممکن باشد و در حال چک کردن حساب هایی هستند که خالی شده است، در حسرت اینکه شاید همه چیز مثل یک خواب باشد
بعید می دانم بتوانند قمار را رها کنند قمار آفتی است که وقتی به جانت بیفتد ظاهرت را عوض نمی کند و خبری هم از گودی زیر چشم نیست، طعم شیرینش را که بچشی دیگر متوجه باخت های بسیارت نمیشوی بلکه مبهوت رویای بردهایت می شوی، غافل از اینکه در ازای بردهای اندکت بارها و بارها باخته ای، آنقدر که تبعات این رویا برایت کم رنگ می شود و توجهی به هزینه های کلانش که در این راه داده ای نداری، قمار در واقع مرگ تدریجی تمام رویاهاست! مرگی که ارام ارام آرزوهایت را در آغوش می گیرد و زمانی چشم باز میکنی که دیگر راه بازگشتی نیست .
شب با تلخی خاصش در حال سپری شدن است و من در حال مرور کامنت های زیر صفحهات شرطبندی…
پیام هایی که هیچوقت جدی گرفته نمی شوند تا زمانی که به آن دچار شوی.
-پول منو از 13م تا حالا واریز نکردن فقط هم جوابشون اینه که داریم بررسی می کنیم آخه این چه بررسی که انقدر طول کشیده!
-پوله مارو ندادن پشتیبانی هم جواب نمیده! اوایل جواب میداد ولی چند روزه جوب نمیده! دزدن! کلاهبردارها!
– بچه ها الان نزدیک 72 ساعته پول از حسابم کم شده اما حساب کاربریم شارژ نمیشه، دزدن بخدا! دزد …
و داستان انسان هایی که به دنبال راه میان بر هستند، راهی که یک شبه به رویاهایشان برسند، ادم های امیدوار به یک رویای پوشالی!
قانون چه می گوید
در قانون عناوین مجرمانه و مجازاتهای آنها در زمینه قمار و سایتهای قماربازی که شامل سایتهای شرطبندی است در بندهای چهارگانه قانون مجازات اسلامی برای اینگونه افراد مجازات تعیین شده است.
در بند 708 درخصوص احداث اماکن قمارخانه – با تفسیر موسع قانون در مورد لفظ اماکن میتوان گفت اماکن را میتوان فضای مجازی تعریف کرد- در این بند مجازات تعیین شده برای افراد مجرم از شش ماه تا دو سال حبس یا از 3 تا 12 میلیون ریال جزای نقدی در نظر گرفته میشود.
قانون 705: قماربازی با هر وسیلهای ممنوع و مرتکبان آن به یک تا شش ماه حبس یا تا 74 ضربه شلاق محکوم میشوند و در صورت تجاهر به قماربازی به هر دو مجازات محکوم میشوند.
ماده 706: هر کس آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بخرد یا حمل یا نگهداری کند به یک تا سه ماه حبس یا تا 500 هزار تا یک میلیون و 500 هزار ریال جریمه نقدی محکوم میشود.
ماده 707: هر کس آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بسازد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا از خارج وارد کند یا در اختیار دیگری قرار دهد به سه ماه تا یک سال حبس و یک میلیون و 500 هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود.
ماده 708: هر کس قمارخانه دایر یا مردم را برای قمار به آنجا دعوت کند به 6 ماه تا دو سال حبس یا از 3 میلیون تا 12 میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود. ماده 709: تمام اسباب و نقود متعلق به قمار حسب مورد معدوم یا به عنوان جریمه ضبط میشود.
ماده 711: هرگاه یکی از ضابطان دادگستری و سایر مأموران ذیصلاح از وجود اماکن مذکور در مواد (704) و (705) و (708) یا اشخاص مذکور در ماده (710) مطلع بوده و مراتب را به مقامات ذیصلاح اطلاع ندهند یا برخلاف واقع گزارش کنند در صورتی که به موجب قانونی دیگر مجازات شدیدتری نداشته باشند به سه تا شش ماه حبس یا تا 74 ضربه شلاق محکوم میشوند.
دکتر روزبه نصیری (دکتری جامعه شناسی) در این باره به «صبح امل» گفت: اگر بخواهیم یک تعریف ساده از قمار داشته باشیم می توان بیان کرد که قمار عبارت است هرنوع بازی که در آن بین دو یا چند شخص قرارداد شود هر یک از آنها برنده شد دیگران مال معینی را به او بدهند.
وی گفت: قمار از نگاه اجتماعی کج رفتاری و نوعی بزه محسوب می شود که فرد با انگیزه برد و برای جبران باخت به این نوع رفتار اعتیاد پیدا می کند . نصیری ادامه داد: شاید بیشتر باید ریشه اولیه قمار را انگیزه ها و زمینه های اقتصادی دانست ، برخی از افراد که قصد دارند ره صد ساله را یک شبه طی نمایند قمار را ابزاری می دانند که با آن می توانند پاسخ کمبود ها و نیاز های اقتصادی خود را برطرف کنند لذا برای رسیدن به این مقصود پا در عرصه قمار می نهند .
وی افزود: یک جنبه دیگر قمار جذبه قدرت پیشگویی یا پیش بینی است که فرد در رفتار خود براساس ساختار شبکه روابط موجود در این نوع بازی ها احساس می نماید تجربه بیشتر و حضور بیشتر او در بازی یا پیشبینی ها شانس موفقیت اورا افزایش می دهد .
نصیری گفت: بازی های شرطبندی در فضای مجازی نوع جدید قمار هستند که بیشتر مخاطب جوان دارند ، کازینوهای آنلاین از اواسط دهه ۹۰ میلادی پرطرفدار شدند و بعد از آن نیز گسترش یافتند. کازینو آنلاین با ایجاد تنوع بازیها و ارائه در سطوح مختلف و متناسب در آن افراد میتوانند به هر میزان که مایلند شرطبندی کنند، کازینو آنلاین با تبلیغ وسیع در فضای مجازی و با دادن قول پاداشهای بیشتر به بازیکنان جدید و باسابقه سعی در جذب جوانان دارد.تبلیغاتی از قبیل، پاداشهای خوشامد ،پاداشهای وفاداری، امتیازهای جبرانی، پاداشهای نقدی و جوایز فراوان به بازیکنان پرداخت میشود. دکتر نصیری اظهار داشت: آگاهی بخشی از سوی رسانه ها ، خانواده و گروه همسالان که قماربازی چه از نظر شرعی و چه از نظر قانونی یک کج رفتاری و بزه محسوب می شود و این رفتارهیچگاه راه درست و پایداری برای موفقیت و پول دار شدن برای کسی نبوده است ، ایجاد سرگرمیهای سالم، مراکز تفریحی و رفاهی ارزانقیمت و رایگان برای نوجوانان و جوانان می تواند برای جلوگیری از گرایش جوانان به سمت شرط بندی های انلاین مفید باشد .
دکتر سید محسن موسوی (دکترای علوم قرآن و حدیث) در این خصوص به خبرنگار «صبح آمل» می گوید: قمار اگر چه از نظر مصداق برای بسیاری از مردم شناخته شده است، ولی در تعریف آن باید بگوییم قمار یعنی قربانی کردن مال و شرف برای بدست آوردن مال غیر، با خدعه و تزویر ، گاه به عنوان تفریح و گاه به عنوان بازی . باید در نظر داشت که نرسیدن به بعضی از اهداف یا هیچ یک از آنها ، قد همیشگی قمار خواهد بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه فناوری نوین آمل گفت: پیش از ورود به نظر قرآن و حدیث، باید دانست که احکام الهی و بایدها و نبایدهای آن، مبتنی بر مصلحت ها و مفسده ها است. گستره مصالح و مفاسد نیز، شامل ابعاد جسمی و روحی، فردی و اجتماعی و امور دنیوی و اخروی است.
دکتر محسن موسوی (دکترای علوم قرآن و حدیث) در این خصوص به «صبح امل» گفت: قمار اگر چه از نظر مصداق برای بسیاری از مردم شناخته شده است، ولی در تعریف آن باید بگوییم قمار یعنی قربانی کردن مال و شرف برای بدست آوردن مال غیر، با خدعه و تزویر ، گاه به عنوان تفریح و گاه به عنوان بازی . باید در نظر داشت که نرسیدن به بعضی از اهداف یا هیچ یک از آنها ، قد همیشگی قمار خواهد بود.
پیش از ورود به نظر قرآن و حدیث، باید دانست که احکام الهی و بایدها و نبایدهای آن، مبتنی بر مصلحت ها و مفسده ها است. گستره مصالح و مفاسد نیز، شامل ابعاد جسمی و روحی، فردی و اجتماعی و امور دنیوی و اخروی است.
دیگر اینکه احکام الهی برای پاسخگویی به نیازهای (ثابت و متغیر) بشر است. برای نیازهای ثابت، احکام ثابت و برای نیازهای متغیر احکام متغیر وضع می شود.
مسول نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه فناوری نوین گفت: بنابراین به حکم عقل و شرع، اگر عملی توسط شارع حرام گردید، برای جلوگیری از زیان های جسمی، روحی یا اجتماعی آن است.
خداوند متعال قمار را در ردیف می گساری و بت پرستی و از کارهای پلید شیطانی دانسته و دستور به اجتناب از آن داده است: «یا ایها الذین آمنوا انّما الخمر و المیسر و الانصاب و الازلام رجسٌ من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون.» ) مائده، آیه 90)
ای کسانیکه ایمان آورده اید! بدانید که شراب، قمار، بت ها و چوب های مخصوص برد و باخت به تمامی پلید و ناپاک و از کارهای شیطانی است: پس از این کارها بپرهیزید تا رستگار شوید.
میسر یعنی قمار و لذا قمارباز را «یاسر» گویند. ریشه آن «یسر» به معنای آسانی است و علت نامیدن قمار به «میسر» این است که قمارباز با آن مال دیگران را به آسانی و بدون زحمت به چنگ می آورد. (سیدعلی اکبر، قرشی، قاموس قرآن، ج 7، ص 263)
از امام رضا علیه السلام نقل شده، «المیسر هوالقمار» میسر همان قمار است. (وسائل الشیعه، ج 17، ص 165) آیه بعد می فرماید: شیطان همواره در صدد ایجاد دشمنی و کینه توزی میان شما و بازداشتن شما از یاد خدا و برپایی نماز است. قماربازی و می گساری ابزار شیطان در نیل به این هدف است: آیا باز هم دست از این کار برنمی دارید:«انما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوه و البعضاء فی الخمر و المیسر و یصدّکم عن ذکرالله و عن الصلاه فهل انتم منتهون» (مائده، آیه 91)
موسوی ادامه داد: به عبارت دیگر چیزی که در عرف متدیّنان و کسانی که تقید شرعی دارند ابزار قمار بازی شمرده می شود- هر چند به قصد سرگرمی یا پرورش فکر بدون برد و باخت نیز مورد استفاده قرار می گیرد- این کار بازی با آلات قمار شمرده می شود و طبق روایات حرام است؛ اگرچه قمار نام نگیرد
همچنین در آیه ی 219 سوره ی بقره می گساری و قماربازی در یک ردیف و از گناهان کبیره دانسته شده است. گرچه ممکن است در برخی موارد، دارای منافعی هم باشد اما بی تردید آثار زیان بار آن به مراتب بیشتر از سود آن است.
وی ادامه داد: نکته مهم دیگری که بازتاب روانی قمار می باشد این است که قمارباز همیشه بازنده است چون اگر ببرد حریص تر می شود که باز هم قمار کند و به یقین او همیشه برنده نخواهد بود و در دفعه های بعدی خواهد باخت!! از آنجا که این ثروت باد آورده است- نه نتیجه ی کار و کوشش- قدر آن را ندانسته و چه بسا به زودی آن را از دست بدهد. از نظر اخلاقی هم قساوت قلب می خواهد که کسی اموال و دارایی و گاهی تمام دارایی دیگری را بگیرد و او را به روز سیاه بنشاند وارد شده است.
این مسول گفت: در بعضی از روایات وارد شده است : قریش آنقدر به قماربازی ادامه می دادند که حتی زن و بچه ی خود را بر سر آن گرو گذاشته و می فروختند! از این رو بازی با آلات قمار- حتی اگر بدون برد و باخت باشد- حرام شمرده شده است تا کسی به این وادی خطرناک نزدیک نشود. (ن.ک وسائل الشیعه ج 12 صص 119- 121)
به عبارت دیگر احتمال دارد حرمت بازی با آلات قمار جنبه حریمی و بازدارندگی داشته و موجب شود که جامعه اسلامی به طور کامل از این امور فاصله گیرد و به آن نزدیک نشود.
از دیگر سو کسی که می بازد می کوشد برای جبران شکست روحی و مادی خود بازی را ادامه دهد و چون عصبانی شده چه بسا تمام زندگی خود را ببازد و برای تسکین شکست و ناراحتی های خود به انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی کشیده شود شاید به همین جهت است که در آیات مربوطه در قرآن شراب و قمار با هم آمده است.
حکم شرطبندیدر فوتبال چیست؟
طبق گزارش روزنامه مشرق نظر مراجع تقلید به شرح زیرمی باشد
آیتالله خامنهای: در فرض سوال جایز نیست.
آیتالله مکارمشیرازی: اگر ملزم باشد که پولی پرداخت کنید یا براساس شرط باشد جایز نیست.
آیتالله سیستانی: در مورد پیشبینی نتایج فوتبال و مسابقات ورزشی در صورتی که از شرکتکنندگان پولى بگیرند و به قید قرعه از محل پولهاى دریافتى جوایزى به برندگان بپردازند، این کار حرام است.
همچنین دو نفر از مجتهدین و مدرسین حوزه علمیه اینگونه پاسخ دادهاند:
آیتالله علوی گرگانی: اگر عضویت و دریافت پول به خاطر پیشبینی مسابقات باشد جایزه و دریافت هزینه جایز نیست.
آیتالله محمدجواد طباطبایی علوی بروجردی: این صورت از شرطبندی که مرقوم فرمودهاید مانند همه صور شرط در مسابقات است که در دنیا معمول است که شخص در عوض ارایه وجهی، اگر طرف خاص برنده شد مبلغی را دریافت میکند، مانند شرطبندیها در بازی و مسابقهای که خود انسان در آن شرکت دارد، وجه شرعی ندارد و از صور قمار محسوب میشود.